Impresjonizm, realizm, symbolizm – nie tylko takie kierunki istniały w europejskiej i światowej sztuce. Godny uwagi jest chociażby kubizm. To nurt, który zatrząsł podwalinami sztuki i wywołał wiele kontrowersji. Ostatecznie jednak obrazy kubistów są dzisiaj warte fortunę. Czym zatem charakteryzował się ten kierunek? Na to pytanie odpowiadamy w naszym artykule.
Skąd wziął się kubizm?
Ojczyzną pierwszych kubistycznych dzieł jest Francja. Tam na początku XX wieku kubizm rozwinął się zarówno w malarstwie, jak i w rzeźbie. Jego przedstawiciele postanowili odrzucić reguły perspektywy i geometrycznie uprościć poszczególne elementy kompozycji. W taki sposób stworzyli zupełnie nowe zasady budowy przestrzennej dzieła. Pierwszym reprezentantem tego kierunku był Georges Braque. Nazwy kierunku – kubizm – po raz pierwszy użył natomiast pewien krytyk sztuki – Louis Vauxcelles. Nazwa kubizm pochodzi od francuskiego słowa „cube”, czyli kostka lub sześcian. Pojawiła się pierwotnie w kontekście krytyki dzieł kubistów, dlatego początkowo unikali oni tego określenia i uważali je za pejoratywne. Z czasem jednak weszła do powszechnego użytku.
Kubizm klasyczny, analityczny i syntetyczny…
Z biegiem czasu do Georgesa Braque dołączył Pablo Picasso. Wspólnie stworzyli nowy nurt w ramach kubizmu – kubizm analityczny, a potem kubizm syntetyczny. Te kierunki wychodziły daleko poza malarstwo. Sięgały bowiem również po inne techniki. Na przykład w obrazach pojawiały się kawałki gazet, tapet albo kolorowego papieru. Obecne też był trójwymiarowe elementy. Trzeba przyznać, że kubizm stał się swego czasu największą rewolucją w malarstwie. W zasadzie zaprzeczył wszystkiemu, co dotychczas wypracowano w sztuce. Nie miał on zatem nic wspólnego z pięknymi krajobrazami albo martwą naturą, które bogate były w najdrobniejsze szczegóły prezentowanych elementów. To, co kubiści widzieli, rozbijali na różne płaszczyzny i przedstawiali w swoich obrazach w takiej zniekształconej, zgeometryzowanej formie.
Przedstawiciele kubizmu
Paradoksalnie mimo tego, że kubizm stał się dość drastyczną rewolucją w malarstwie, szybko przyciągnął wielu zwolenników. Wśród jego twórców należy wyróżnić obok Braque i Picasso także Juana Grisa, Fernanda Legera, Francisa Picabię, Louisa Marcoussisa, Jeana Metzingera, a także Alberta Gleizesa. Oczywiście kubizm pozostał głównie domeną francuską. Rzadziej sięgali po niego malarze z innych krajów europejskich. Jego rola pozostaje jednak istotna dla historii sztuki. Kubizm stał się bowiem swoistym impulsem do rozwoju takich nurtów, jak konstruktywizm, futuryzm oraz ekspresjonizm. Do dzisiaj inspiruje się nim wielu współczesnych artystów.
