Afty na dziąsłach to niewielkie, ale dokuczliwe owrzodzenia. Ze względu na dolegliwości bólowe, utrudniają wykonywanie codziennych czynności – mogą sprawiać dyskomfort podczas jedzenia lub picia ciepłych napoi. Jednocześnie są jednym z bardzo częstych schorzeń jamy ustnej. Skąd się biorą afty na dziąsłach? Jak wyglądają i co na nie stosować?
Jak wygląda afta? Objawy
Afty to nadżerki typowe dla jamy ustnej – atakują najczęściej dziąsła, język, policzki czy wargi. Są bardzo charakterystyczne, dlatego łatwo je rozpoznać. Mają postać niewielkich owrzodzeń o białej barwie, a dookoła otacza je czerwona obwódka. Podczas dotykania nadżerki pojawia się ból lub uczucie pieczenia. Afty na dziąsłach mogą powodować ich opuchliznę.
Afty na dziąsłach – przyczyny
Afty na dziąsłach mogą mieć różne podłoże. Często wynikają z niewłaściwej higieny jamy ustnej, np. kiedy:
- po szczotkowaniu nie stosujemy odpowiednich płynów do płukania,
- gdy całkowicie zapominamy o umyciu zębów.
Wówczas gromadzą się różne bakterie, wywołujące stan zapalny, co stanowi idealną pożywkę dla afty. Korzystanie np. z brudnych naczyń czy jedzenie niemytych owoców również sprzyjają nadżerkom.
Owrzodzenia w tym miejscu często tworzą się również pod wpływem niewłaściwych uzupełnień protetycznych lub spowodowanych nimi otarć. Przykładowo ból dziąseł pod protezą może świadczyć o obecnej tam afcie powstałej w wyniku podrażnień wywołanych źle dopasowaną protezą.
Niekiedy przyczyna ma charakter bardziej ogólnoustrojowy – świadczy o chorobach lub niedoborach witamin (szczególnie B12 i B9). Wówczas pojawiają się tzw. afty duże. Tendencja do aft może być również dziedziczna.
Choroby, przy których mogą pojawić się afty na dziąsłach, to:
- paradontoza,
- próchnica,
- choroba Leśniowskiego-Crohna.
Inne schorzenia to m.in. zapalenie migdałków. Wówczas afta pojawia się na migdale. Przyczyną owrzodzeń mogą być również alergie i nietolerancje pokarmowe. Ogólne osłabienie odporności i wyrastanie tzw. “ósemki” to kolejne przyczyny aft.
Afty u dzieci – co je wywołuje?
W kontekście aft należy pamiętać również o naszych pociechach. Afty dość często atakują ich jamę ustną, co zwykle spowodowane jest brakiem odpowiedniej higieny.
Dotyczy ona zarówno jamy ustnej (opuszczanie mycia zębów, jedzenie dużej ilości słodyczy) jak i dłoni – dzieci często jedzą brudnymi rączkami lub wkładają palce do buzi. To sprawia, że bytujące bakterie z łatwością przedostają się do jamy ustnej, co odczuwalne jest w postaci aft.
Afty u dziecka powodują nie tylko dyskomfort przy posiłkach lub myciu zębów. W przypadku niemowlaków mogą powodować nerwowość, większą płaczliwość i kłopoty ze snem – szczególnie gdy afty są dużych rozmiarów lub pojawiają się w skupiskach. Dziecko może też mieć mniejszy apetyt, spowodowany bólem nadżerki.
Afty na dziąsłach – jak leczyć?
Co prawda afty na dziąsłach znikają same z siebie, jedna zwykle trwa od 7 do 14 dni. W tym czasie nadżerka mocno przeszkadza w codziennych czynnościach, dlatego stosuje się różne preparaty, dostępne bez recepty, np. Sachol. Ma on postać żelu, a dzięki swoim składnikom przyspieszają regenerację naskórka i łagodzą objawy towarzyszące afcie.
Sachol zawiera składniki takie jak salicylan choliny i chlorek cetalkoniowy. Substancje te działą przeciwzapalnie, dzięki czemu zapobiegają dalszemu rozwojowi nadżerki. Posiadają również właściwości przeciwbólowe, co sprzyja łagodzeniu dolegliwości towarzyszących afcie. Zawartość olejku anyżowego zapewnia działanie antyseptyczne preparatu. W pierwszym odruchu można również spróbować domowych sposobów, np. płukanki z szałwii lub sody oczyszczonej. Są to jednak metody, które nie dają pewności co do skuteczności.
Żel na afty – jak działa?
Żel, poza wpływem na szybsze gojenie afty na dziąsłach, ma również zdolność do tworzenia specjalnej osłonki. Składniki zawarte w żelu, po wmasowaniu preparatu w miejsce owrzodzenia, prowadzą do utworzenia warstwy ochronnej na afcie. W ten sposób zostaje zabezpieczona przed kontaktem np. z pożywieniem lub z czynnikami drażniącymi, co dodatkowo sprzyja szybszej regeneracji i wpływa na złagodzenie objawów (pieczenie, ból).
