Osoby zajmujące się programowanie dla danej firmy tworzą aplikacje i oprogramowanie na rzecz sprzedaży innym lub w celach własnych – na przykład, kiedy pracodawca zleci usprawnienie programu do prowadzenia rachunkowości czy działań handlowych. Czy takie programy są traktowane jako działalność twórcza, a dokładniej jako przedmiot prawa autorskiego? Czy od pensji programistów można odliczyć 50% koszty przychodu?
Ustawa o prawie autorskim przewiduje, że jej przedmiotem są wszelkie utwory będące wyrazem zdolności lub pomysłu autora. Takie dzieła mogą być przedstawione za pomocą słów, symboli czy znaków graficznych. Specjalną kategorią są tutaj również programy komputerowe.
Przyznanie programom komputerowym statusu dzieł podlegających ustawie o prawie autorskim nie stoi w sprzeczności z tym, że są one traktowane jako utwory rodzaju szczególnego. Wyjątkowe znaczenie w sensie prawnym posiada oprogramowanie tworzone przez pracowników firmy. Zgodnie z art. 74 ust. 3 ustawy o prawie autorskim wszelkie prawa majątkowe do aplikacji i programów komputerowych stworzonych przez pracownika na drodze wykonywania obowiązków związanych z daną pracą należą się pracodawcy – chyba, że umowa pomiędzy pracodawcą i pracownikiem zakłada inaczej.
Programy komputerowe cieszą się również statusem utworów w przepisach unijnych m. in. Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych, a także w rozstrzygnięciach wydawanych przez sąd. Za dobry przykład może posłużyć decyzja z 20 maja 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 3454/12, gdzie WSA w Warszawie stwierdził, że:
Prawo stanowi więc jasno, że programy komputerowe są utworami i dzięki temu programiści pracujący dla danej firmy powinni otrzymywać 50% koszty uzyskania przychodów. Należy jednak dokładnie wyznaczyć, jaka część wynagrodzenia przysługuje każdemu pracownikowi zgodnie z ilością pracy twórczej, którą włożył w stworzenie aplikacji lub programu.
Poradę udzieliła firma Parakairon Sp. z.o.o. księgowość gdynia
