Dziedzicząc majątek po zmarłym musimy pamiętać, że wraz z aktywami masy spadkowej wchodzimy także w posiadanie ewentualnych obciążeń, które ciążą na majątku zmarłego. Mówiąc wprost, wraz z majątkiem nierzadko dziedziczymy też długi. Czy w takich sytuacjach powinniśmy przyjąć spadek? Czy jesteśmy zmuszeni do spłacania długów po zmarłym?
Prawo chroni prze długami
Zasadą jest, że spadkobierca, który dowiedział się o śmierci spadkodawcy, może w ciągu 6 miesięcy złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Jeśli tego nie zrobi dziedziczyć będzie z tzw. mocy prawa. Dziedziczenie to następuje z dobrodziejstwem inwentarza, przez co rozumie się, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi przyjmowane wraz ze spadkiem ograniczona jest do wartości masy spadkowej. Chroni to spadkobiercę w sytuacji, gdy spadek będzie mniejszy niż długi spadkodawcy.
Po co przyjmować spadek z długami?
Po pierwsze, pamiętajmy, że za długi odpowiadamy całym swoim majątkiem. Dług, mimo ograniczenia do wartości masy spadkowej, może być egzekwowany np. z naszego wynagrodzenia. Po co zatem przyjmować taki spadek? Nierzadko w ramach masy spadkowej przyjmujemy rzeczy o dużej wartości sentymentalnej – auto po tacie, meble mamy. Często chcielibyśmy je zachować, to też wolimy spłacić dług, niż licytować aktywa spadku.
Skład spadku – kluczem do dobrych decyzji
Decyzja o przyjęciu spadku z długami może wpędzić nas w nie lada tarapaty. Zanim podejmiemy ostateczną decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, warto ustalić co wchodzi w skład spadku. Jak to zrobić? Istnieją dwa sposoby – tańszy i droższy. Droższy sposób, niemniej dokładniejszy i bezpieczniejszy, zakłada, że sporządzenie spisu inwentarza spadku zlecimy komornikowi. Formalnie wymaga on wniosku do sądu o sporządzenie spisu inwentarza przez komornika. Drugim sposobem jest ustalenie majątku zmarłego na własną rękę. Poza stanem konta warto zasięgnąć informacji o ewentualnym zadłużeniu w gminie, w ZUSie, w Urzędzie Skarbowym, w spółdzielni mieszkaniowej, sprawdzić księgę wieczysta nieruchomości, a jeśli jest to możliwe to również pozostawione przez zmarłego dokumenty, w których może znaleźć się informacja o zaciągniętych kredytach i pożyczkach. Im więcej kwestii uda nam się zbadać tym większa szansa, że nie pominiemy niczego co mogłoby rzutować na naszą niekorzyść. Warunkiem uzyskania tych informacji jest dysponowanie aktem zgonu.
Inwentarz spadku
Na bazie tych informacji tworzy się wykaz inwentarza spadku, który składa się do sądu. Spadkobierca, który zataił dług, nie wpisał go do inwentarza, nie może liczyć na ograniczenie odpowiedzialności za długi.
Proces ustalania masy spadkowej, a później także działu spadku, jest bardzo czasochłonny i skomplikowany. Jeśli mamy obawę o to, że sami nie dysponujemy czasem potrzebnym na to by zająć się sprawą w sposób staranny, to warto przekazać sprawę w ręce specjalisty. Adwokat doświadczony w postępowaniu spadkowym pomoże nam nie tylko na etapie ustalania aktywów i pasywów masy spadkowej, ale też przy późniejszych problemach z działem spadku.