Standardowe metody tworzenia oprogramowania często nie nadążają za rosnącymi wymaganiami i dynamicznym charakterem nowoczesnych aplikacji. Aby sprostać tym wyzwaniom, architekci oprogramowania i programiści sięgają po innowacyjną metodologię znaną jako Domain-Driven Design (DDD), czyli projektowanie dziedzinowe. W niniejszym artykule omówimy podstawowe pojęcia związane z DDD oraz korzyści, jakie niesie ze sobą ta metodyka, a także przedstawimy praktyczne wnioski dotyczące efektywnego wdrażania jej w praktyce.
Czym jest projektowanie dziedzinowe i jakie są jego główne elementy?
W przeciwieństwie do tradycyjnych metod programowania, które głównie koncentrują się na aspektach technicznych, projektowanie dziedzinowe skupia się na dogłębnym zrozumieniu złożoności branży na wszystkich poziomach. Poprzez bliską współpracę z ekspertami dziedzinowymi, programiści pozyskują cenne wskazówki biznesowe, które pozwalają im tworzyć wydajne systemy oprogramowania, zdolne skutecznie rozwiązywać problemy biznesowe.
Kluczową zasadą projektowania dziedzinowego jest ustanowienie wspólnego języka, czyli jednolitego słownictwa. Ten wspólny język usprawnia komunikację, gwarantując, że wszyscy członkowie zespołu mają jasne i precyzyjne zrozumienie terminologii, zasad i relacji w danej dziedzinie. Dzięki temu cały zespół programistów jest w stanie podejmować uzasadnione decyzje i dostosowywać swoje działania, aby dostarczać oprogramowanie, które skutecznie odpowiada na wyzwania biznesowe.
Aby uniknąć nieporozumień, różne komponenty i koncepcje systemu powinny być nazwane podobnie. To ułatwia efektywną współpracę i odpowiada potrzebom biznesowym. Skutecznym podejściem jest tworzenie i regularne aktualizowanie słownika za pomocą ekspertów dziedzinowych oraz udostępnianie go wszystkim osobom zaangażowanym w projekt.
Ponadto projektowanie dziedzinowe obejmuje różne wzorce architektoniczne i strukturalne, takie jak konteksty ograniczone, encje, obiekty wartości, usługi domenowe, repozytoria i agregaty. Modułowe podejście umożliwia tworzenie komponentów o wysokiej spójności, które są luźno powiązane. Dzięki temu można je rozwijać, testować i konserwować niezależnie, co sprzyja skalowalności i elastyczności systemu.
- Kontekst ograniczony przewiduje logiczny podział domeny na podgrupy. Każdy taki kontekst ma swój własny model, wszechobecny język, kod, dokumentację i oczekiwane rezultaty. Dla lepszego zrozumienia systemu oraz jego kontekstów ograniczonych i ich współistnienia zaleca się tworzenie mapy tych obszarów. Ta mapa pozwala na wizualizację obowiązków każdego kontekstu ograniczonego i ich interakcji. Określenie wzorców relacji między nimi pomaga zrozumieć kanały komunikacji, modele współpracy i zależności między tymi wzorcami. Wzorce relacji obejmują Partnerstwo, Klient-Dostawca, Konformistę, Warstwę Antykorupcyjną, Wspólne Jądro, Język Publikowany, Oddzielne Drogi, Wielką Kulę Błota i wiele innych.
- W kontekście projektowania dziedzinowego, encja jest traktowana jako obiekt o unikalnej tożsamości, zachowaniu i cyklu życia. Encje są odpowiedzialne za logikę biznesową systemu. Obiekty wartości stanowią integralną część encji. Odgrywają rolę reprezentantów różnych koncepcji lub komponentów w domenie i mają istotne znaczenie dla wyrażenia zachowań i atrybutów encji.
- Usługi domenowe to bezstanowe komponenty. Obejmują konkretne lub złożone operacje domeny, które wykraczają poza zakres encji lub obiektów wartości. Mogą współpracować z encjami i obiektami wartości lub komunikować się z repozytoriami w celu spełnienia określonego celu.
- Repozytoria stanowią abstrakcyjną warstwę pomiędzy logiką domeny a bazami danych lub interfejsami API stron trzecich, które zazwyczaj przechowują lub dostarczają dane.
- Agregaty to mniejsze podkonteksty, które są ściśle powiązane i często traktowane jako pojedyncze jednostki. Agregaty łączą na przykład encje lub obiekty wartości, zapewniając właściwą interakcję między nimi oraz egzekwując reguły biznesowe w celu utrzymania przejrzystej struktury modelu domeny.
Kiedy Twój system potrzebuje DDD?
W przypadku tworzenia projektu złożonej dziedziny biznesowej, zdecydowanie warto rozważyć podejście projektowania dziedzinowego. Domain-Driven Design nie tylko jest pomocny, ale także niezwykle korzystny, szczególnie w przypadku projektów z zaawansowaną logiką biznesową. Pozwala on doskonale odwzorować złożoność w projektowaniu oprogramowania, zwłaszcza w sytuacjach, gdy procesy, relacje i reguły biznesowe stale ewoluują.
Korzystanie z zasad projektowania dziedzinowego ma także inne zalety. Dzięki temu unikamy konieczności przeprowadzania znacznych modyfikacji całego systemu, co sprawia, że przejście jest bardziej płynne, mniej stresujące i mniej kosztowne. DDD jest elastyczny i łatwo dostosowuje się do zmian, co jest niezwykle przydatne w przyszłości, zwłaszcza gdy projekt rośnie i trzeba wdrażać nowych członków zespołu w krótkim czasie.
Aby uniknąć popełniania błędów w procesie rozwoju, postępuj zgodnie z tymi wskazówkami:
- Tworząc mikrousługę, rób to w jednym ograniczonym kontekście, aby uniknąć struktury monolitycznej.
- Upewnij się, że terminologia używana w mikroserwisie jest dodana do słownika projektowego. Wszystkie nazwy funkcji, klas i API będą stale aktualizowane.
- Dla zachowania spójności, wszystkie niezbędne pola w mikrousłudze powinny odzwierciedlać ograniczony kontekst i korzystać z określonego, powszechnego języka.
- Przed stworzeniem mikrousługi dokładnie przeanalizuj mapowanie kontekstu, aby lepiej zrozumieć relacje i zależności między aplikacjami i usługami.
Streszczenie
Projektowanie dziedzinowe (Domain-Driven Design) to obecnie jedna z najnowszych tendencji w tworzeniu oprogramowania. Jest to cenny zbiór różnorodnych wzorców i zasad, które pomagają w tworzeniu zaawansowanych systemów opartych na obiektach. Co więcej, DDD ułatwia i usprawnia komunikację między kluczowymi uczestnikami procesu tworzenia oprogramowania, czyli zespołem programistycznym i interesariuszami.
Dzięki zastosowaniu projektowania dziedzinowego zespoły programistyczne mogą pewnie podejmować wyzwania związane z złożonymi problemami biznesowymi. Wspiera to współpracę i przyspiesza proces rozwoju. Ponadto dzięki stałemu doskonaleniu i zbieraniu opinii zwrotnych, programiści mogą kontynuować udoskonalanie swoich modeli i projektów, co gwarantuje, że oprogramowanie będzie rozwijać się wraz z ewoluującą dziedziną.
