Tajemniczy hormon snu od lat inspiruje naukowców do kolejnych badań. Staramy się odkryć, jakie sekrety kryje nasz organizm. Jednym z nich jest cykl dobowy. Jesteśmy od niego uzależnieni dużo bardziej, niż nam się wydaje.
Czym jest melatonina?
Melatonina to, jak każdy inny hormon, organiczny związek chemiczny, który występuje w naszym organizmie i reguluje niektóre z jego procesów. Ten konkretny występuje u wielu ssaków – człowiek nie jest tu żadnym wyjątkiem. Wyjątkowe za to jest sprzężenie tego hormonu ze światłem – reaguje on na to, jaka aktualnie jest pora dnia. Jak jest to możliwe?
Wszystko było proste w czasach, kiedy nie mieliśmy dostępu do światła sztucznego. Weźmy pod uwagę, że to znacząca większość historii rodzaju ludzkiego. Kiedy był dzień, byliśmy wystawieni na działanie promieni świetlnych, które hamowały działanie melatoniny. W nocy natomiast melatonina działała jak hormon snu, wspierając nasz wypoczynek i pozwalając na synchronizację kluczowych układów naszego organizmu.
Melatonina wspiera nasz intelekt
We współczesnej medycynie istnieje trend traktowania ludzkiego ciała holistycznie. Oznacza to wychodzenie z założenia, że każdy układ ma wpływ na każdy inny układ. Sen jest natomiast pewnego rodzaju spoiwem – ma on decydujące znaczenie dla działania serca, wątroby, żołądka, ale także mózgu. Jednocześnie trzeba go traktować jako zjawisko bezpośrednio zależne od rytmu dobowego.
Okazuje się więc, że przyczyna problemów z zasypianiem i wysypianiem się może być rozmaita – od stresu (psychika) przez problemy z podłożem, na którym śpimy (układ kostny), po niewłaściwe oddychanie (układ oddechowy).
W regulacji wszystkich tych układów może nas wspierać właśnie ten jeden hormon – melatonina. Czyż to nie fascynujące? A kiedy on działa dobrze, my czujemy się lepiej, szybciej rozwiązujemy problemy i jesteśmy skłonni do działania!
Melatonina na sen – kiedy zaburzamy jej sprawne działanie?
Wiele osób podkreśla rolę melatoniny w regulacji naszego rytmu okołodobowego w sytuacji, kiedy przemieszczamy się w inny region świata. Jednak w praktyce melatonina jako hormon snu może nam pomóc w zasypianiu także w znacznie bardziej codziennych okolicznościach, o ile tylko nie narażamy się na dużą ilość negatywnie działającego na nią światła.
Warto wspierać naturalny cykl okołodobowy – kłaść się w okolicy zachodu słońca (przynajmniej w lecie), wstawać blisko wschodu. Oczywiście nie ma co się oszukiwać – w dobie stresującego miejskiego życia jest to prawie niemożliwe. Ale na pewno warto podjąć konkretne działania, by melatonina wspierała nasze codzienne funkcjonowanie.
Stąd nie należy np. korzystać w nocy z telefonów komórkowych. Emitują one niebieskie światło i są sygnałem do działania, nie do odpoczynku. Nasz organizm działa na podstawie pewnych podstawowych instynktów – żyjąc z nimi w zgodzie, jesteśmy w stanie redukować stres i skutecznie radzić sobie z problemami.
Źródło:
- Opracowanie własne
- Melatonin: Pharmacology, Functions and Therapeutic Benefits, Sylvie Tordjman, Sylvie Chokron, Richard Delorme, Annaëlle Charrier, Eric Bellissant, Nemat Jaafari and Claire Fougerou, Current Neuropharmacology 2017
